โรงเรียนสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ๘๔ พรรษา เดิมชื่อ “โรงเรียนผ่านศึกสงเคราะห์” สังกัดสำนักงานการประถมศึกษาแห่งชาติ กระทรวงศึกษาธิการ โดยสำนักงานการประถม

ศึกษาแห่งชาติ ประกาศจัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่  5 กรกฎาคม 2527  ในบริเวณนิคมเกษตรกรรมทหารผ่านศึกนครพนม กิ่งอำเภอหว้านใหญ่ จังหวัดมุกดาหาร และด้วยความร่วมมือของ ร้อยเอกผจญ   ผ่องลำเจียก  รักษาการในตำแหน่งหัวหน้านิคมเกษตรกรรมทหารผ่านศึกนครพนม ที่เห็นความสำคัญของการศึกษา ต้องการให้บุตรหลานมีความรู้ความสามารถในการประกอบอาชีพสุจริต  เป็นพลเมืองดีของชาติในอนาคต ได้สละทุนทรัพย์ กำลังกาย สร้างเป็นอาคารเรียนชั่วคราวขึ้น  ขนาด 12 x  30 เมตร ไม่มีฝา

หลังคามุงแฝก ใช้ไม้ปีกทำเป็นโต๊ะและม้านั่งเรียน พร้อมกับมอบให้สำนักงานการประถมศึกษาแห่งชาติ

ดำเนินการ  เมื่อวันที 1 พฤษภาคม  2527  เพื่อให้ทันการเปิดเรียนในภาคเรียนแรก ซึ่งมีนักเรียนทั้งหมด150 คน เปิดทำการเรียนการสอนตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6  โดยมี

นายประยุทธ  เมืองโคตร  รักษาการในตำแหน่งครูใหญ่

                                                วันที่ 15 กันยายน 2527   มูลนิธิสงเคราะห์ครอบครัวทหารผ่านศึก ได้ทำพิธีวางศิลาฤกษ์

อาคารเรียนถาวร  แบบ สปช.105 และการก่อสร้างได้สำเร็จลงในเดือนธันวาคม 2527 และเมื่อวันที่ 8  

มกรามคม 2528   สำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดมุกดาหาร ได้แต่งตั้งให้   นายประยุทธ   เมืองโคตร 

ดำรงตำแหน่ง ครูใหญ่ 

                                                วันที่  31   พฤษภาคม   2528   มูลนิธิสงเคราะห์ครอบครัวทหารผ่านศึกได้ทำพิธีมอบอาคารเรียนพร้อมครุภัณฑ์ และส้วม รวมมูลค่าประมาณ 1,700,000.- บาท (หนึ่งล้านเจ็ดแสนบาทถ้วน)ให้เป็นสมบัติของสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ กระทรวงศึกษาธิการ  โดย พล.อ. อาทิตย์  กำลังเอก  ผบ.ทบ. และ ผบ.ทหารสูงสุด   เป็นประธานส่งมอบ  และเปลี่ยนชื่อจาก “โรงเรียนผ่านศึกสงเคราะห์”   เป็น  “โรงเรียนสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ๘๔ พรรษา”      มูลนิธิสงเคราะห์ครอบครัวทหารผ่านศึกได้ให้ความอนุเคราะห์ช่วยเหลือโรงเรียนทั้งในด้านการเงิน วัสดุ  อุปกรณ์การเรียนการสอน

ในปีการศึกษา 2534 โรงเรียนได้จัดการเรียนการสอนตั้งแต่ ชั้นอนุบาล 1 ถึง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จัดเป็นชั้นเรียน 16 ชั้นเรียน และได้รับอนุมัติให้เข้าร่วมโครงการขยายโอกาสทางการศึกษา เปิดทำการเรียนการสอนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น